Một quốc gia không có chiến lược ( hoặc chọn chiến lược sai ) sẽ mãi mãi thua kém, tụt hậu…
Một tổ chức ( Organisation ) không có chiến lược, sẽ chẳng biết đi đâu, về đâu…
Một công ty không có chiến lược, sẽ dễ có “cái chết bất ngờ”
Một cuộc đời không có chiến lược, sẽ để lại nhiều hối tiếc…
Chiến lược là gì mà nhiều người quan tâm nhưng không mấy ai hiểu hết ý nghĩa của nó?
Chiến lược là gì mà doanh nghiệp nào cũng nhắc đến, nhưng không mấy doanh nghiệp thực sự có nó?
Chiến lược là gì mà từ cấp quốc gia cho đến tổ chức, doanh nghiệp, thậm chí từng gia đình, mỗi cuộc đời đều phải nghĩ đến nếu không muốn loay hoay, lầm lạc, lỡ bước, sai đường?
Chiến lược là gì mà bao nhiêu sách vở, bài giảng, tài liệu dường như vẫn không thể chuyển tải hết ý nghĩa đích thực?
Có rất nhiều định nghĩa khác nhau về chiến lược có thể được tìm thấy trong sách vở hoặc trên mạng nếu bạn search ( tìm kiếm ) Google. Tuy vậy, tôi luôn hiểu một cách đơn giản, chiến lược là cách thức hay con đường ( way ) để tổ chức đạt được ( to achieve ) một hay nhiều mục tiêu dài hạn ( long-term objectives ).
Chiến lược tuy muôn hình, muôn vẻ, nhưng việc hoạch định nó ( chiến lược ) thực ra, cũng chỉ gói gọn trong việc trả lời 4 câu hỏi chính:
( 1 ) Chúng ta đang ở đâu?
( 2 ) Chúng ta đang có gì? ( Xung quanh )
( 3 ) Chúng ta muốn đi đâu, về đâu?
( 4 ) Chúng ta làm thế nào để đến đó?
Chỉ bốn câu hỏi thôi nhưng đủ để làm “điên đầu” bao chiến lược gia, bao nhà lãnh đạo ( quốc gia và tổ chức, doanh nghiệp ). Chỉ bốn câu hỏi thôi, nhưng nhiều người, bao gồm cả những thiên tài, cũng không thể trả lời được cho chính cuộc đời mình.
Chiến lược là thứ trừu tượng, đòi hỏi sự chú tâm và năng lực tư duy ở tầm cao nên muôn đời vẫn sẽ là câu hỏi khó. Tuy vậy, nó chỉ là “con ngoáo ộp” đối với những người thích cách làm việc tùy tiện, cẩu thả, chụp giật, với lối tư duy “ngắn ngày“. Ngược lại, nó rất thân thiện, dễ gần, và rất hữu ích đối với những người muốn nhìn xa, trông rộng, thích nghĩ chuyện “đường dài“, và làm gì cũng cẩn trọng, căn cơ.
Để hoạch định chiến lược, chúng ta phải biết rõ về chính chúng ta ( nguồn lực của chúng ta đến đâu, năng lực lõi chúng ta là gì, chúng ta những có điểm mạnh/ yếu nào ); phải biết rõ môi trường chung quanh chúng ta như thế nào ( vĩ mô, vi mô, sản phẩm, thị trường, thị phần, cạnh tranh, …, có những cơ hội /nguy cơ gì ); chúng ta muốn đi đâu, về đâu trong dài hạn ( mục tiêu dài hạn là gì? ); và chúng ta sẽ đến đó bằng cách nào ( how to get there? )
Ở mỗi tổ chức, doanh nghiệp ( và cả ở tầm quốc gia ), nếu lãnh đạo không thể trả lời đúng, đủ ( và kịp thời ) các câu hỏi trên, hệ quả sẽ là những bước đi loanh quanh, lên xuống bất thường, hoặc cứ mãi “là là”, không “cất cánh” được. Nguy hiểm hơn, một câu trả lời sai, có thể phải trả giá bằng cả một sự nghiệp ( hay nhiều thế hệ ).